طراحی سایت

تاریخچه دوربین عکاسی

در قرنهای ۱۱ تا ۱۶ بشر از یک اتاقک روشن (دوربین اولیه) به‌عنوان چیزی شبیه به دوربین استفاده می‌کرد. برای این منظور اتاق مکعب مستطیل کوچکی را که هرگز نوری به درون آن راه نمی‌یافت، آماده می‌کردند، در وجه جلوی آن سوراخی به قطر تقریبی یک میلیمتر ایجاد می‌کردند، بدین ترتیب تصویر مناظر روبروی وجه دارای سوراخ روی دیوار یا پرده در وجه مقابل سوراخ در داخل اتاق منعکس می‌نمودند. این تصویر یه صورت معکوس و بسته به قطر سوراخ وضوح بیشتر یا کمتری داشت به صورتیکه هرچه قطر سوراخ کمتر بود، وضوح بیشتر و یا به عکس با افزایش قطر سوراخ تصویر روشنتر با وضوح کمتری حاصل میگشت.البته این دستگاه بیشتر برای نمایش و نقاشی به کار میرفت و نقاشان اروپایی با نشاندن سوژه در جلوی سوراخ یا قرار دادن اتاقک در روبروی مناظر و نصب پرده بوم در قسمت داخلی روبروی سوراخ، مناظر روبرو را نقاشی میکردند(خود نقاش درون اتاقک قرار داشت)این دستگاه هرگز کار عکاسی را انجام نمی‌داد.مخترع اتاق تاریک دانشمند مسلمان حسن ابن هیثم بود که در مکتوبات لاتین به پدر علم مدرن اپتیک (الحسن) معروف میباشد.

نخستین دوربین بنابر عقیده اروپاییان به دست نیوتن ابداع شد که به رابرت ون لی ون هوک نیز نسبت داده می شود.البته گفتنی است عدسی یا همان لنز را ابن هیثم بسیار پیش از ایشان می ساخته و از فروش آن کسب و کار داشته است.

در سال ۱۵۶۸ دانیلو باربارو این اتاقک تاریک را با یک عدسی و یک دریچه قابل تغییر مجهز نمود. بدین وسیله می‌توانست تصاویر را واضحتر به درون اتاق منعکس کند. در سال ۱۸۰۲ توماس وج وود و همچنین همفری دیوی با استفاده از کاغذ مخصوص تصاویر غیر ثابتی بدست آوردند. این کاغذ آغشته به محلولی بود که هرگاه در برابر نور آفتاب قرار می‌گرفت، رنگ اصلی خود را از دست می‌داد و به کلی سیاه می‌شد. آنگاه چون بر روی این کاغذ تصویر یا جسمی را قرار می‌دادند، قسمت‌هایی که از تابش نور مصون مانده بود، به رنگ خود باقی می‌ماند و اما سایر قسمت‌های کاغذ سیاه می‌شد. بدینگونه شبح نوری از اجسام بر روی آن کاغذ عکاسی می‌شد. با این روش تصویری بدست می‌آمد که آن نیز به مجرد نور دیدن، رنگ خود را از دست می‌داد و کاغذ یکپارچه سیاه می‌شد.

عکاسی (Photography) از دو واژه یونانی نور (photo) و ثبت کردن (graphing) گرفته شده است. به عمل ثبت تصاویر روی موادی حساس با کمک نور و پرتوافشانی عکاسی گفته می‌شود اما این فرایند بعدها تغییر شکل داد. سرجان فدریک ویلیام هرشل – دانشمند انگلیسی- در سال 1839برای نخستین بار از واژه Photography -عکاسی – استفاده کرد.

در سال ۱۸۱۶ جوزف نییپس با یک جعبه جواهرات یک دوربین بسیار ابتدایی ساخت و آن را با ذره بین، میکروسکوپ نوری مجهز نمود. با این دستگاه او می‌توانست فقط عکسهای منفی بردارد. اولین عکس در آوریل سال ۱۸۲۷، توسط نیپس مخترع فرانسوی با یک دوربین سوزنی گرفته شد. عکس وی برای ظاهر شدن باید ۸ ساعت در معرض نور قرار می‌گرفت و پس از مدت کوتاهی نیز نقش تصویر از بین می‌رفت. و ۳۰ آوریل نیز به نام عکاسی پین هول نامگذاری شده است. عکاسی دارای 3 جنبهٔ علمی، صنعتی و هنری است. صنعت چاپ و نوردهی عکاسی روی کاغذ حساس در سال ۱۸۳۹ میلادی بوجود آمد و در سال ۱۸۴۱ میلادی پلاک‌های شیشه برای عکاسی اختراع شد.

تاریخچه عکاسی در ایران

 پس از اعلام عکاسی در سال 1839 میلادی با وقفه ای حدود 5 سال یعنی در اواخر حکومت محمد شاه قاجار و اوایل حکومت ناصرالدین شاه، عکاسی وارد ایران شد. آغاز عکاسی در ایران به دوران قاجار و سلطنت ناصرالدین شاه باز می‌گردد از عکس‌های موجود این دوران می‌توان به بخشی از راه و رسم زندگی آن زمان پی برد. در بدو پیدایش عکاسی، محدودیت‌هاى فنى عکسبردارى موجب مى‌شد تا عکسبردارى از ابنیه و عمارات رونق پیدا کند. تمایل واقعى ناصرالدین شاه به ترویج عکاسى در ایران باعث شد تا در آن دوران تعدادى از محصلان مستعد دارالفنون براى کسب مهارت‌هاى فنى و اطلاعات هنرى به اروپا اعزام شوند. دوربین‌هاى عکاسى نیز تنها در دسترس درباریان خاص که آشنا به فن عکاسى بودند و بیشتر آنها لقب عکاس‌باشى داشتند قرار مى‌گرفت. ناصر الدین شاه را از جمله اولین عکاسان ایرانی می‌دانند. آنچه از یادداشت‌های شخصی او به دست آمده نشانگر آن است که وی با روش‌های علمی و فنی عکاسی و طرز کار دوربین‌های مختلف آشنا بوده و اغلب، از دوربین‌های بزرگ با 3 پایه استفاده می‌کرده است. اولین دست‌اندرکاران عکاسی در ایران، اروپائیانی ازکشورهای فرانسه، اتریش و ایتالیا بودند که در مدرسه دارالفنون تهران به تدریس مشغول بودند. مدرسه فنی حرفه‌ای دارالفنون برای تربیت افسران، مهندسان، غیر نظامی، پزشکان و مترجمان توسط امیر کبیر تأسیس شد. اولین مجموعه عکس از آثار تاریخی ایران توسط لوئیجی پشه، سرهنگی از اهالی ناپل درسفر به ایران تهیه شد. نسخه دومی نیز از این مجموعه در همان سال تهیه و برای ویلیام اول، پادشاه پروس فرستاد شد.  

ساختمان دوربین عکاسی

دوربین عکاسی از یک اتاقک تاریک تشکیل شده که بر جدارهای آن یک عدسی محدب با فاصله کانونی ثابت قرار دارد. در جدار مقابل این عدسی فیلم و بین فیلم و عدسی دیافراگم وجود دارد. علاوه بر این دوربین به دستگاه تنظیم فاصله (مسافت یاب نوری)، شاتر یا بندان، نورسنج (طیف سنج نوری) و منظره یاب مجهز است.

در هنگام عکسبرداری عدسی دوربین را جلو و عقب می‌بریم تا آنکه در منظره یاب تصویر واضحی از سوژه مورد نظر دیده شود. در این حالت تصویری حقیقی و معکوس می‌تواند روی فیلم تشکیل شود که با فشار دکمه دکلانشو پرده شاتر باز می‌شود و نور در مدت مشخص به فیلم می‌رسد و تصویر جسم را روی آن بوجود می‌آورد. در دوربین‌های مدرن به جای فیلم یک حسگر حساس به نور ، می تواند از نوع CCD و CMOS باشد. دوربین های عکاسی از لحاظ ساختاری به طور کلی به دو گروه دیجیتال و آنالوگ تقسیم می شوند و همگی در یک موضوع اشتراک دارند و آن هم؛ گذراندن نور از لنز، نمایش تصویر در ویزور و کانونی کردن صحیح آن روی صفحه حساس فئلم است. ساختار دوربین های آنالوگ بر این اساس است که؛ نور از داخل لنز گذشته و پس از برخورد با یک آینه، به سوی چشم ناظر هدایت می شود. وقتی عکاس کادر مناسب و دیگر پارامترها را تنظیم کرد، دکمه دکلانشو را می فشارد و با این کار پرده شاتر که مانع رسیدن نور به صفحه حساس می شده اند، از میان برداشته می شود. طبیعتاً با بالا رفتن آینه، عکاس قادر به مشاهده آن چه دوربین به سوی آن نشانه رفته است، نیست. با توجه به فاصله کانونی لنز، تصویر مطلوب در نقطه ای خاص و وارونه تصویر اصلی تشکیل می شود. دوربین و فوکوسر آن نیز سبب می شوند این تصویر درست روی محل مورد نظر عکاس؛ یعنی، صفحه حساس(که در دوریبن های آنالوگ، فیلم است) تشکیل شود.

دسته‌بندی کلی دوربین‌های عکاسی:  

 دوربین‌های آنالوگ: دوربین‌های آنالوگ به طور کلی به دوربینی انعکاسی گفته می‌شود که نور برای رسیدن به منظره یاب آن بایستی توسط آینه‌ای با زاویه ۴۵ درجه، شکستی معادل ٩٠ درجه پیدا کند.

دوربین‌های آنالوگ به دو گروه کلی تقسیم می‌شود:

 دوربین های فانوسی: در این دوربین‌ها، بدنه یا اتاقک دوربین، یعنی فاصله میان لنز و محل قرار گرفتن فیلم، از یک فانوس چرمی آکاردئون شکل تشکیل شده است.

 دوربین‌های بدون فانوس: در این نوع، لنز به وسیله ابزاری به نام مانت ١ ، به بدنه دوربین که از جنس سختی ساخته شده است، متصل می‌شود.

دوربین های آنالوگ را از نظر ساختمان ، با رویکری دیگر نیز می توان به چهار گروه  تقسیم کرد :

1 ) (view  camera ( Plate camera  دوربین های تخت

2 )  Parallex   دوربین های پارالکس

3 ) Twin lens reflex دوربین ها ی انعکاسی دولنزی

4 ) Single lens reflex دوربین ها ی انعکاسی تک لنزی  

 ١ ) دوربین های تخت :

این نوع از دوربین ، بیشتر به صورت فانوسی است . دوربین های اولیه و  دوربین های حرفه ای که بویژه ، تا پیش از ورود دوربین های دیجیتال به آتلیه ها ، در آن جا ، مورد استفاده قرار می گرفتند ، از این گروه بودند. چون در این دوربین ها از فیلم تخت ٢ استفاده می شود ، به دوربین های تخت ، شهرت یافته اند . در این دوربین ها تصویر شئ پس از عبور از لنز ، به طور مستقیم روی صفحه ی ماتی که در پشت دوربین قرار دارد می افتد و برای ثبت تصویر ، مگزین ٣  یا مخزن فیلم ، دقیقا در محل این صفحه قرار می گیرد.

 ٢ ) دوربین های پارلکس :

 پارالکس به دوربینی گفته می شود که در آن برای مشاهده ی تصویر و گرفتن عکس از دو عدسی متفاوت استفاده می شود و به این ترتیب ، آن چه ما در منظره یاب دوربین می بینیم ، با آن چه بر روی فیلم ثبت می شود ، قدری با هم اختلاف زاویه دارند . در برخی از این دوربین ها از ویزورهای رنج فایندر۴ ( محدوده یاب )  استفاده شده است . که تصویر حاصل از هر دو لنز یک دوربین پارالکس را بر روی صفحه ی منظره یاب می تاباند ، هر گاه این دو تصویر بر هم منطبق شوند ، گویای درستی فاصله ی دوربین تا موضوع می باشد.

 ٣ )  دوربین های انعکاسی دولنزی :

 به طور کلی به دوربینی انعکاسی گفته می شود که نور برای رسیدن به منظره یاب آن بایستی توسط آینه ای با زاویه ی ۴۵ درجه ، شکستی معادل ٩٠ درجه پیدا کند . اساس کار دوربین انعکاسی دولنزی به کار گرفتن دو لنز موازی یکسان است ، که دارای زاویه ی دید بسیار نزدیک به هم می باشند . لنزی که در پایین قرار گرفته است ، دارای شاتر ، دیافراگم ، حلقه ی فوکوس ، اتصالات همزمان سازی فلاش و تایمر می باشد . این لنز نور مورد نیاز تصویر ما را در هنگام چکاندن دکمه ی شاتر به فیلم خام می رساند . لنزی که در بالا قرار گرفته ، فقط دارای حلقه ی فوکوس است و این حلقه یا حلقه ی فوکوس لنز پایین به هم قفل شده اند ، بنابراین پیچاندن حلقه ی فوکوس یک لنز ، به طور خودکار حلقه ی لنز دیگر را نیز به حرکت در آورده و هر دو را همزمان و با انطباق کامل تنظیم می کند . منظره یاب این نوع دوربین در قسمت بالای آن قرار گرفته است و عکاس ناچار است دوربین را به شکلی در دست بگیرد و یا آن که بر روی سه پایه قرار دهد که بتواند از بالا به آن نگاه کند . نور پس از عبور از لنز به آینه ای با زاویه ی ۴۵ درجه ، در پشت لنز بالایی قرار گرفته است ، برخورد کرده و به میزان ٩٠ درجه منحرف می شود . به این ترتیب تصویر بر روی شیشه ی مات منظره یاب که در قسمت بالای دوربین قرار دارد ، تشکیل می شود . مزیت این دوربین بر یک دوربین پارالکس این است که می توان وضوح عکس را به کمک تصویر تشکیل شده بر روی صفحه مات تنظیم نموده و درستی فاصله ی موضوع تا دوربین را تشخیص داد ، زیرا هر دو لنز این دوربین دارای فاصله ی کانونی برابر بوده و تصویر تقریبا یکسانی دارند.

۴) دوربین های انعکاسی تک لنز :

در این دوربین با بکار گرفتن یک مکانیزم ساده ولی ابتکارآمیز ، وظیفه ی تامین نور مورد نیاز برای نوردهی فیلم خام و منظره یاب به عهده ی یک لنز گذاشته شده است . تصویر مورد نیاز منظره یاب در این دوربین نیز بوسیله ی شکست ٩٠ درجه ای نور موضوع با یک آینه ی ۴۵ درجه تامین می شود ، با این تفاوت که این آینه در برابر همان لنزی قرار دارد که نور فیلم را نیز فراهم می آورد و به محض چکاندن دکمه ی شاتر این آینه از مقابل لنز کنار می رود و اجازه می دهد نور به فیلم بتابد . در مدتی که فیلم نور می خورد ، آینه ی از زیر به صفحه ی مات چسبیده است و بلافاصله با بسته شدن شاتر به طور خودکار به جای خود باز می گردد . در نمونه های پیشرفته ی این دوربین تطابق میان تصویر منظره یاب و آن چه بر روی فیلم ثبت می شود در حدود ٩٨ درصد است . نکته ی دیگر این که در این دوربین ها در بالای صفحه ی مات منشوری قرار دارد که مانند پریسکوپ عمل کرده و تصویر را به سمت چشمی دوربین که در پشت آن قرار دارد منحرف می کند . در واقع نور در دومرحله شکسته می شود ، بار اول توسط آینه به سمت بالا تا روی صفحه ی مات بیفتد و بار دیگر به وسیله ی منشور تا در چشمی پشت دوربین دیده شود . هنگام عکس گرفتن چشمی بدلیل مسدود شدن بوسیله ی آینه تیره می شود و این نشانه ی خوبی است برای عکاس ، که پس از چکاندن دکمه ی شاتر مادامی که چشمی تیره است ، دریچه ی دوربین باز بوده ، فیلم در حال نور خوردن است و در نتیجه دوربین به هیچ وجه نباید تکان بخورد.

گردآورنده راوک نگار پارس